Het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb ontving meerdere meldingen van priapisme bij het gebruik van citalopram (Cipramil®). Priapisme is een langdurig aanhoudende erectie ten gevolge van een verstoorde hemodynamiek. Bij niet tijdig ingrijpen kan dit leiden tot blijvende schade met functieverlies tot gevolg. Priapisme is een bekende, ernstige bijwerking van verschillende SSRI’s. In de productinformatie van citalopram, in 2006 na paroxetine de meest voorgeschreven SSRI, wordt deze bijwerking echter niet vermeld.
Casuïstiek. Lareb ontving tot 1 augustus 2007 vier meldingen van priapisme bij het gebruik van citalopram. Het betreft mannen in de leeftijd van 32 tot 60 jaar die niet bekend waren met eerdere episoden van priapisme of met risicofactoren voor deze aandoening. Twee patiënten gebruikten alleen citalopram. Patiënt A startte met het gebruik van citalopram in een dosis van 10 milligram. Bij patiënt B werd de dosis verhoogd van 10 naar 20 milligram per dag. Bij beide patiënten trad binnen een dag een langdurige, pijnlijke erectie op. Na staken van de medicatie trad bij beiden volledig herstel op. Patiënt C en D gebruikten comedicatie waarvan priapisme een bekende bijwerking is en dus mogelijk een rol speelde bij het ontstaan van priapisme. Patiënt C gebruikte quetiapine en bij patiënt D werd citalopram toegevoegd aan sertraline. Desalniettemin had geen van deze patiënten eerder klachten van priapisme gehad. Kort nadat citalopram was toegevoegd, trad priapisme op dat na staken van citalopram weer verdween. Ingrijpen was bij geen van de patiënten noodzakelijk.
Bij alle vier patiënten bestaat een duidelijke tijdsrelatie tussen het gebruik van citalopram en het optreden van priapisme. Hoewel bij de twee laatste patiënten invloed van de comedicatie niet uitgesloten is, lijkt ook bij hen het gebruik van citalopram een belangrijke rol te spelen.
Literatuur. In de literatuur zijn twee patiënten beschreven met priapisme bij het gebruik van citalopram.3 4 Beide patiënten hadden priapisme in de voorgeschiedenis, waarbij er ook sprake was van gebruik van comedicatie die een rol zou kunnen spelen bij het ontstaan van priapisme. Bij beide patiënten was een spoedingreep noodzakelijk. Bij de eerste patiënt trad een episode van priapisme op na toevoeging van citalopram 40 mg aan risperidon. Na de ingreep en na staken van citalopram en risperidon verminderden de episoden van priapisme in frequentie, duur en intensiteit tot het niveau waarmee de patiënt bekend was. De tweede patiënt betrof een 59-jarige man die een episode van priapisme doormaakte bij gebruik van trazodon, (ook een bekende risicofactor voor priapisme), citalopram 20 mg en tamsulosine. Het priapisme trad op nadat patiënt abusievelijk vier tabletten van 20 mg citalopram innam.
Ten slotte zijn er drie patiëntes beschreven met clitoraal priapisme bij het gebruik van citalopram.